Home ] Terug naar de eerste pagina ] [ Vorige pagina ] [ Volgende pagina ]
   
 
BEVERWIJK

 

Onder het Noordzeekanaal door

   
   
   

In de afgelopen eeuw is er in de omgeving van Beveerwijk enorm veel veranderd. dankzij het Noordzeekanaal ontstond er veerl bedrijvigheid in de regio. De belangrijkste was een staalbedrijf, dat ten noorden van het kanaal werd gebouwd: Koninklijke Hoogovens. Dit bedrijf zou uitgroeien tot een enorm internationaal concern, een gigantisch industrieel complex dat over meerdere gemeenten -waaronder Beverwijk- uitstrekt. Die werkgelegenheid zorgde voor een enorme aanwas van de bevolking. Telde Beverwijk aan het begin van twintigste eeuw nog amper 5000 inwoners, zo'n vijftig jaar later was dit aantal al bijna verzesvoudigd. Naast Hoogovens was er nóg een bedrijf dat -zij het kortstondig- voor flink wat arbeidsplaatsen had gezorgd. In 1950 besloot de Koninklijke Fabriek voor Rijtuigen en Spoorwagens J.J. Beijnes haar complete fabriek vanuit Haarlem naar Beverwijk te verplaatsen, dit omdat er in Haarlem geen uitbreidingsmogelijkheden waren. In Beverwijk vestigde het bedrijf zich ten noordoosten van het station en parallel aan het spoor, waar het -uiteraard- een eigen spooraansluiting had. Het had zelfs een eigen spoorweghalte. De halte Beiijnes (de plaatsnaam Beverwijk werd doorgaans weggelaten) kon in 1950 voor het eerst worden gebruikt en hield het tot de sluiting van de fabriek in 1963 vol. Ook Hoogovens had trouwens een eigen fabriekshalte. Deze stond in Velsen=Noord, zo'n anderhalve kilometer ten zuidwesten van station Beverwijk en niet ver van de Velserspoorbrug. De halte werd in 1931 in gebruik genomen en deed tot 1957 dienst. Beide fabriekshaltes zijn dus allang verdwenen, maar de locatie van de vroegere halte Velsen-Hoogovens is nog makkelijk terug te vinden. De halte werd bij twee dubbele wachterswoningen gebouwd en die dienstwoningen staan er nog altijd. Van de vroegere halte Beijnes, die bij de Aagtenpoort stond, is helemaal niets meer terug te vinden…
Voor de snelgroeiende bevolking werd het Noordzeekanaal zo langzamerhand een steeds groter wordend obstakel. De enige brug in de omgeving was namelijk een spoorbrug, het overige verkeer moest via een veerboot naar de overkant zien te komen. Maar ook de spoorbrug zorgde voor steeds meer ongemak. Per uur stond de brug zo'n twintig minuten open, te veel volgens de spoorwegen en te weinig voor de scheepvaart. Ook moest het kanaal worden verbreed. Al in de jaren dertig ontstonden de eerste plannen voor zowel een auto- als een spoorwegtunnel, maar het zou uiteindelijk nog tot het begin van de jaren vijftig duren voordat de werkzaamheden daadwerkelijk begonnen. Beide tunnels werden naast elkaar gebouwd, ten oosten van Velsen. Dit betekende dat de spoortunnel ten opzichte van de oude oeververbinding ruim een kilometer naar het oosten opschoof en dat het spoor tussen Beverwijk en Santpoort moest worden verlegd. Tegelijkertijd kreeg Beverwijk een nieuw station, waarmee het -eindelijk- van het armentierige stationsgebouwtje zou worden verlost. Vanwege de omvangrijke werkzaamheden werd het nieuwe station in twee aparte gebouwd. Als eerste kwamen in 1957 de twee eilandperrons, de perrongebouwen en de overkappingen gereed. Op 28 september van dat jaar werden ze feestelijk door Koningin Juliana in gebruik genomen, gelijktijdig werden ook de Velsertunnel en de Velserspoortunnel geopend. De oude spoorbrug werd kort hierna gesloopt. Het spoortracé tussen de brug en station Beverwijk bleef echter nog voor een groot deel in gebruik als goederenspoor. Van het oude station werden het eilandperron, het perrongebouw en de overkapping uit 1898 met de grond gelijk gemaakt, op deze plek moest namelijk het nieuwe stationsgebouw worden gebouwd. Die kwam uiteindelijk in het voorjaar van 1960 gereed. Op 29 april van dat jaar werd het feestelijk geopend. Bij deze gelegenheid werd op het plein voor het station een kunstwerk onthuld, vervaardigd door de Maastrichtse kunstenares A. Leenders-Kusters. Het oude exemplaar bleef trouwens tot die tijd nog gewoon in gebruik, maar ging kort voor de ingebruikname van het nieuwe exemplaar alsnog tegen de vlakte. Toen de daadwerkelijke sloop begon had de Beverwijkse brandweer al wat voorwerk gedaan, het inmiddels voormalige stationsgebouw werd voor een oefening in brand gestoken…

(Ansichtkaart)
.
Boven en onder: Het eerste station, in de twintigste eeuw, hierboven op ansichtkaart en hieronder op een foto uit de jaren vijftig. Op die laatste valt vooral de geklonken vakwerk bovenleidingmast op. De spoorlijn Velsen-Uitgeest werd al in 1931 geëlektrificeerd, evenals het spoor tussen Amsterdam, Zaandam en Alkmaar. Het spoor tussen Haarlem en Velsen ging vier jaar eerder al "onder de draad".
.
 
 
 
Onder: Bij de spoorwegovergang in de Grote Hout- of Koningsweg staat de dubbele wachterswoning 11. De woning werd gebouwd in 1867, gelijktijdig met de spoorlijn Haarlem-Uitgeest. Het is één van de slechts drie oorspronkelijke wachterswoningen die bewaard zijn gebleven. De aan de andere kant van het spoor gelegen woning 11A werd namelijk pas aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd. Het spoor waaraan beide woningen staan was het oude spoor naar de Velserspoorbrug. Nadat de Velserspoortunnel in gereed was gekomen bleef dit deel grotendeels als goederenspoor in gebruik. Hier was trouwens ook de vroegere fabriekshalte Velsen Hoogovens...
.
Bron: Wikipedia
Onder: De Velserspoorbrug over het Noordzeekanaal. De enorme draaibrug kwam in 1905 gereed, met een lengte van zo'n 128 meter was dit destijds de grootste draaibrug van Europa. Een titel die het overigens twee jaar later alweer kwijtraakte aan de zo'n twaalf kilometer verderop gelegen -en eveneens allang verdwenen- Hembrug. In tegenstelling tot die laarstgenoemde had de spoorbrug in Velsen slechts één vast brugdeel, die was aan de noordzijde van het kanaal. Op de plek waar ooit de spoorbrug was vaart nu een veerpont. De noordelijke oprit werd hierbij geasfalteerd en heet nu Pontweg.
.
(Ansichtkaart)
 
 
Onder: Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 16 april 1944, werden middels een aantal razzia's bijna 500 vooral jonge mannen in en om Beverwijk opgepakt. Het was een vergelding voor het plegen van enkele aanslagen (of pogingen daartoe) enkele dagen eerder. De gevangenen werden vanaf station Beverwijk per trein naar Kamp Amersfoort gestuurd en van daaruit naat Duitsland. Tientallen van het keerden nooit meer terug. op de gevel van het huidige stationsgebouw is een plaquette aangebracht ter herinnering aan die razzia...
.
Onder: Op 28 september 1957 waren de omstandigheden op het Beverwijkse station gelukkig veel vrolijker. Op die dag kwam koningin Juliana met het modernste type treinstel (Mat '54) aan op het gloednieuwe perron, alwaar ze de opening van zowel het nieuwe station als de Velserspoortunnel zal verrichten. Hierna stapte de koningin in het directierijtuig van de NS om als eerste een rit door de tunnel te maken. Later die dag zou de koningin ook de Velsertunnel voor het autoverkeer openstellen. Overigens werd een deel van de trein waarmee de koningin op het station kwam bij Beijnes in Beverwijk gebouwd...
.
 
 
Onder (beide afbeeldingen): Het oude en gloednieuwe stationsgebouw samen op één foto. Omdat het nieuwe station wat naar het oosten werd verplaatst, kon het oude gebouw in gebruik blijven totdat het nieuwe exemplaar klaar was. Dat er in die laatste fase weinig meer aan onderhoud werd gedaan is op de foto rechtsonder te zien. Kort hierna werd het gebouw gesloten en werd het nog even als oefenobject voor de plaatselijke brandweer gebruikt. Begin 1960 ging het definitief tegen de vlakte...
.

 

 

  Free counter and web stats versie: 15-05-2019