ANNA PAULOWNA
 | ||
| Afkorting: | Ana | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Type: | Standaardtype Douma ("plint") | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1971 | |
| Baanvak: | Alkmaar - Den Helder | |
| Nadat in 1970 in het
Drentse Beilen een nieuw en vereenvoudigd type standaardstationsgebouw in gebruik
was genomen leek het gedaan met het bouwen van stationsgebouwen van het type "Plint".
Toch zouden er nog drie exemplaren van dat oudere type worden gebouwd. De eerste
van die latere "Plinten" werd in het najaar van 1971 in Anna Paulowna
geopend, enkele maanden later gevolgd door het -inmiddels gesloopte- stationsgebouw
van Nijverdal. De laatste werd in 1976 in Deurne gerealiseerd. In Anna Paulowna
verving het een Waterstaatstation dat bijna letterlijk op instorten stond. Anna Paulowna is een dorp, polder én voormalige gemeente in de kop van Noord-Holland, ten zuidoosten van Den Helder. Het is vernoemd naar koningin Anna Paulowna van Rusland, echtgenote van koning Willem II. Het is een betrekkelijk jong gebied, de Anna Paulownapolder viel in 1845 droog. Kort na de inpoldering ontstonden de eerste woonbuurten, zoals de Gelderse Buurt, Kleine Sluis en Van Ewijcksluis. Het nieuwe polderland kreeg al van meet af aan een agrarische bestemming, maar vanwege het zilte grondwater zou het nog enige jaren duren tot er landbouw mogelijk was. Toch kreeg het dunbevolkte gebied al in 1865 een eigen station, die bij de opening de naam Anna Paulownapolder kreeg. De reden voor dit station was de aanleg van de spoorlijn Alkmaar-Den Helder, die letterlijk dwars door de polder werd geprojecteerd. Omdat de spoorlijn een door de Nederlandse Staat aangelegde verbinding (Staatslijn K) is kreeg Anna Paulowna een standaardstationsgebouw, en wel één van het type 5e klasse. Die spoorlijn bleek een boost te zijn voor de omgeving. Al vrijwel direct na de ingebruikname van het station ontstond in de directe omgeving ervan een nieuwe nederzetting, die -niet geheel verassend- Spoorbuurt werd genoemd. Enkele jaren eerder werden de eerste huizen van Breezand bewoond, de plaats zou later nog enige tijd enige tijd over een eigen spoorhalte beschikken. Het stationsgebouw van de Anna Paulownapolder bleek ondertussen te krap te zijn en werd al in 1872 fors uitgebreid met een grote vleugel aan de linker aan de linkerzijde. In datzelfde jaar werd de naam van het station gewijzigd in Anna Paulowna, dezelfde naam die de polder enkele jaren eerder als zelfstandige gemeente had gekregen. Ondertussen was de landbouw in de polder goed op gang gekomen. Met name de tuinbouw en de bloembollenteelt werden -en zijn trouwens nog altijd- belangrijke middelen van bestaan. Maar het waren niet alleen tuinbouwarbeiders die naar de Anna Paulownapolder trokken. Vanaf de tweede helft van de twintigste eeuw raakte de streek ook geliefd bij marinepersoneel uit Den Helder. Het stationsgebouw heeft -naar verluid- een opmerkelijk bestaan gehad. Zo werd het gedeeltelijk als postkantoor gebruikt, ook scheen het een tijdje een schoolgebouw te zijn geweest. Blijkbaar was die uitbreiding van 1872 wat aan de royale kant. Wat wel zeker is, is dat het bouwtechnisch een verre van vlekkeloos bestaan heeft gekend. Zo moest op een gegeven moment zelfs de bovenverdieping worden gesloopt, waarschijnlijk gebeurde dit halverwege de jaren twintig van de vorige eeuw. Het dak werd vervolgens zodanig geconstrueerd dat het een geheel met de aangebouwde vleugel vormde, al kreeg het gebouw nu wel wat vreemde verhoudingen. In de nadagen van haar bestaan zag het gebouw er zwaar verwaarloosd uit. En dat terwijl Anna Paulowna zich in rap tempo tot forenzenplaats ontwikkelde… In het najaar van 1971 werd het nieuwe stationsgebouw in gebruik genomen en werd het oude uit haar lijden verlost. Het nieuwe gebouw werd -zoals al aangegeven- een stationsgebouw van het type "Plint", een type dat eigenlijk als "te luxe" werd beschouwd. Opmerkelijk genoeg is het gebouw qua formaat, indeling én silhouet een kopie-in-spiegelbeeld van het stationsgebouw van Beilen, maar dan in een "Plint-uitvoering". Zelfs het bordesje aan de rechterkant, waarmee de dienstingang werd bereikt, keerde terug. Datzelfde gold ook voor de geglazuurde stenen. En uiteraard ontbraken de twee massief ogende liggers. Als stationsgebouw heeft het amper een kwart eeuw dienstgedaan. Halverwege de jaren negentig werd het loket gesloten en kwam het gebouw leeg te staan. De wachtruimte bleef echter nog wel even in gebruik, maar al snel sloeg vandalisme toe. Inmiddels is het alweer enige jaren een horecagelegenheidje, dat wordt gerund door cliënten van 's Heeren Loo. Helaas moest het gebouw van rolluiten worden voorzien, wat het aangezicht niet bepaald verfraaide… |
 .
 |
 |
 |
 | |
| |
 |  |
|
|
versie: 8-09-2021