Home ] Terug naar de eerste pagina ] Vorige pagina ]
  
 
ZEVENAAR

 

De huidige situatie

   
  
  
  

De hoge onderhoudskosten van het oude, veel te grote stationsgebouw vormden voor de NS, die juist rond 1960 flink moest bezuinigen, een probleem. Het gebouw diende daarom plaats te maken voor een aanzienlijk kleiner en eenvoudiger exemplaar. Dat nieuwe stationsgebouw werd ontworpen door architect K. van der Gaast. Het is zonder twijfel zijn meest conventionele stationsgebouw. In het standaardwerk "Stationsarchitectuur In Nederland 1938-1998" noemde collega-architect C, Douma dit gebouw "…een afgeplatte doos, waaraan iedere toegevoegde waarde ontbreekt". Des te opvallender is dan ook het gegeven dat Van der Gaast bij het ontwerpen van dit stationsgebouw werd bijgestaan door architect S.H. Krudde, die in die tijd vooral sein- en relaishuizen voor de NS ontwierp. De reden voor deze samenwerking is mij niet bekend, maar het zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat Van der Gaast het in die jaren erg druk had. Dat het gebouw zo weinig opzienbarend werd had alles te maken met de al genoemde bezuinigingen, het nieuwe stationsgebouw werd zelfs op de oude fundamenten gebouwd.
En dat is duidelijk te zien, het heeft zowaar een klassieke gevelindeling, met een iets naar voren verspringend middendeel. Het gebouw heeft een voor Van der Gaast kenmerkend dak, met een dikke daklijst en brede uitkragende delen. Dat is vooral langs de perrongevel en langs de beide zijgevels te zien, de voorzijde heeft alleen boven het middendeel een forse luifel. Daaronder was de ingang van het stationsgebouw. Die bestond uit twee deuren, één aan de linkerkant en één in het midden van het centrale deel. Dat de toegang links van het midden werd gesitueerd werd door Van der Gaast extra benadrukt door het uurwerk óók links van het midden te plaatsen. Overigens werd alleen de rechter deur (die in het midden, dus…) als ingang aangeduid. Via die deur werd de hal bereikt en ook hier had de architect voor een opmerkelijk detail gezorgd; namelijk het schuin geplaatste lokettenfront. Hiermee werd voor de reizigers een looproute naar de trein aangegeven. In het gebouw waren verder vooral dienstruimten te vinden en er was een post waar vanuit de seinen en wissels werden bediend. Die beveiliging werd trouwens gelijktijdig met de bouw van het nieuwe stationsgebouw gemoderniseerd, feitelijk was dit de directe aanleiding voor de vervanging van het stationsgebouw. Het geheel werd in de lente van 1962 met enig feestvertoon in gebruik genomen…
Het huidige station heeft decennialang een weinig opzienbarend bestaan geleid. Gedurende lange tijd was de enige, echt grote verandering was de elektrificatie van het spoor tussen Arnhem en Emmerich in 1966, waarbij het middenperron van bijzondere -en voor dit station zeer kenmerkende- bovenleidingmasten werd voorzien. De laatste 25 jaar veranderde er wat meer, en dan met name in en om het stationsgebouw. Zo werd -waarschijnlijk aan het einde van de jaren negentig- de hal omgebouwd tot "Wizzl", een gemakswinkel waar ook treinkaartjes werden verkocht. Erg lang heeft die er trouwens niet gezeten, al in 2002 werd het een "Kiosk". Deze maakt op haar beurt in 2015 weer plaats voor een "Stationshuiskamer". Voorafgaand aan de ombouw tot "huiskamer" onderging het stationsgebouw de grootste verbouwing uit haar bestaan. Of beter gezegd: amputatie, want een groot deel van het gebouw ging tegen de vlakte. Het gehele rechterdeel werd gesloopt, waardoor het gebouw meer dan een derde van haar totale omvang kwijtraakte. De opengevallen plek werd vervolgens met een glazen wanddicht gemaakt. In deze nieuwe zijgevel kwam tevens een nieuwe toegang, waardoor de oude ingang haar functie verloor. Het idee achter deze verbouwing was de reizigers een onbelemmerd zicht op de perrons te kunnen geven. Maar het is helaas een feit dat het stationsgebouw door die ingreep er nogal vreemd en lomp uitziet. Ik zou het eerder genoemde citaat van ingenieur Douma graag willen aanvullen met: "…en de verhoudingen zoek zijn…".
Ook het emplacement is in de afgelopen tijd behoorlijk op de schop gegaan. De goederensporen zijn nagenoeg allemaal verdwenen en ook de sporen bij de vroegere tabaksfabriek zullen binnenkort zijn opgeruimd (als dit inmiddels al niet is gebeurd…), waarmee gevoelsmatig ook een definitief einde komt aan de laatste herinnering aan het GOLS-station. Dat laatste is trouwens niet waar, de vroegere lokaalsporen lagen namelijk wat noordelijker...

.
Boven en onder: Het huidige stationsgebouw, hierboven op een foto uit het voorjaar van 2011 en onder op een oude ansichtkaart. Ondanks het feit dat het op de oude fundamenten werd gebouwd doet het gebouw maar weinig aan haar illustere voorganger denken. Gedurende lange tijd veranderde het gebouw aan de buitenkant nauwelijks, op wat kleinigheden na. Denk hierbij aan het verdwijnen van de markante klok boven de ingang en het veranderen van kleur van het houtwerk. De ansichtkaart hieronder is in ieder geval van na 1966, de bovenleiding torent overduidelijk boven het gebouw uit...
.
(Ansichtkaart)

 

 
 
Onder: Het middendeel, met daarin de toegang van het stationsgebouw. de strakke symmetrie van het gebouw werd hier enigszins losgelaten. Op het eerste gezicht lijken er drie deuren te zijn. In werkelijkheid zijn het er slechts twee, aan de rechterkant is slechts een venster. Dit verklaart ook meteen waarom het uurwerk zo ver naar links was geplaatst, ze bevond zich letterlijk boven de deuren. Overigens werd het al lang geleden vervangen door een moderner exemplaar. Die werd trouwens wél in het midden van de luifel gemonteerd. De ingang is inmiddels naar de zijkant van het gebouw verplaatst.
.
Onder: De hal was een toonbeeld van eenvoud en doelmatigheid, al hal Van der Gaast ook hier een paar bijzondere details bedacht. Zo stond het lokettenfront enigszins schuin in de hal, hetgeen hier goed te zien is. Op die manier werd voor de reizigers een soort looproute naar het perron aangeduid. In het lokettenfront waren drie gemeentewapens verwerkt. Het exemplaar aan de rechterkant was waarschijnlijk dar van Zevenaar. De twee anderen waren vermoedelijk dat van Arnhem (midden) en Doetinchem (links). Let ook op de fraaie natuurstenen vloer,,,
.
 
 
Onder: De perronzijde van het stationsgebouw. Ook dit is een foto uit 2011, dus met het gebouw in de oorspronkelijke staat. Hier is goed te zien dat het dak aan drie zijden van het gebouw een forse overstek heeft en daardoor voor wat beschutting zorgt, een typische kenmerk voor de gebouwen van Van der Gaast uit deze periode. Als perronbeschutting -waarvoor het oorspronkelijk was bedacht- heeft het trouwens geen enkel effect meer, het verhoogde perron is immers wat naar het westen verplaatst…
.
Onder: Ne de sloop van het rechterdeel werd een nieuwe zijgevel geplaatst, die vrijwel geheel van glas is. De toegang van het stationsgebouw werd naar deze zijden geplaatst, waardoor dit in feite de nieuwe voorgevel werd. In de vroegere hal is nu een "Stationshuiskamer", een nieuwe formule die ontstond in het kader van het project "Prettig Wachten". De plek waar ooit de rechtervleugel stond is nu een plein...
.
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 30-09-2019