VELP
| Afkorting: | Vp | |
| Maatschappij: | Nederlandse Spoorwegen (NS) | |
| Architect: | C. Douma | |
| Bouwjaar: | 1982 | |
| Baanvak: | Arnhem - Zutphen | |
| Stations die in een bocht zijn gelegen zijn in ons land niet echt een zeldzaamheid. Het Noord-Hollandse Overveen, met haar sikkelvormige perron, is wellicht het bekendste voorbeeld. de halte Soestdijk ligt in een opvallend krappe boog en datzelfde geldt voor de twee smalle perrons van station Velp. Zo’n bocht maakt niet alleen de constructie van de perrons wat ingewikkelder, ook de moderne treinstellen -die voorzien zijn van uitschuiftreden- hebben er wat moeite mee. Bovendien maakt een bocht een station wat minder overzichtelijk. Dat laatste geldt zeker voor Velp. Tel daarbij de drie overwegen op, die in dezelfde boog liggen en elkaar zeer snel opvolgen, en men moet tot de conclusie komen dat dit station en de directe omgeving behoorlijk onoverzichtelijk is. Er gebeuren dan ook relatief vaak ongelukken… Het Gelderse Velp is met ruim 18.000 inwoners de grootste woonkern van de gemeente Rheden en ligt direct ten noordoosten van Arnhem. Alhoewel dit dorp vooral in de negentiende en twintigste eeuw enorme ontwikkelingen doormaakte is het allesbehalve een jonge plaats, het dorp bestaat al meer dan 1100 jaar. Velp is een dorp met twee gezichten. Wie er met de trein doorheen reist ziet vooral kapitale villa’s en herenhuizen, maar met name in de zuidelijke helft van het dorp zijn er rijtjeshuizen en zelfs torenflats. De plaats is tegenwoordig behoorlijk vergrijsd, naar verluid is meer dan een kwart van de inwoners ouder dan 65 jaar. Desondanks is Velp nog altijd een echte forenzenplaats, dat tegenwoordig bijna naadloos in Arnhem overgaat. Die ontwikkeling kon vooral dankzij de komst van het spoor plaatsvinden. Aanvankelijk waren het vooral welgestelden, die zich in Velp nabij het station vestigden. Die spoorlijn is trouwens Staatslijn A, de spoorverbinding tussen Arnhem en Leeuwarden. Deze lijn werd tussen 1865 en 1868 gefaseerd in gebruik genomen. Het gedeelte tussen Arnhem en Zutphen kwam als eerste gereed, waardoor ook Velp al in 1865 een station had. Het was een standaard Staatsspoor-station, type vijfde klasse. Dit was het kleinste type, het stationsgebouw bleek al vrijwel direct na de opening te klein. Er kwam dan ook een forse uitbreiding, deels naast en deels vóór het bestaande stationsgebouw geplaatst. Belangrijkste reden voor deze uitbreiding was het creëren van een extra wachtruimte, speciaal voor “het meer beschaafde publiek”… Ook in de twintigste eeuw werd het gebouw uitgebreid. Rond 1915 kreeg het middendeel een extra bouwlaag, iets wat in die tijd veel werd gedaan bij dit type stationsgebouw. Het Velper station had toen zo’n beetje haar grootste omvang bereikt. Naast de twee doorgaande sporen was er een derde spoor, dat waarschijnlijk als rangeerspoor werd gebruikt. Er was zelfs een laad/losplaats, dat ook voorzien was van een spoor. Maar dit alles was aan het begin van de jaren zeventig voorbij. Bovendien werd in deze periode de IJssellijn van al haar nog resterende negentiende eeuwse stationsgebouwen beroofd. Brummen beet in 1970 het spits af, in 1973 gevolgd door Velp. Twee jaar later verdwenen de stationsgebouwen van Olst en Wijhe. Het imposante stationsgebouw van Zwolle is thans het enige, nog overgebleven negentiende eeuwse stationsgebouw langs het traject Arnhem-Zwolle. In al de genoemde plaatsen werd het stationsgebouw door een “Leidse abri” vervangen, dus ook in Velp. Hierbij was geen kaartverkoop meer mogelijk, reizigers moesten hun kaartjes in de trein kopen. Toch was er in Velp wel degelijk behoefte aan een verkooppunt op het station. Kaartautomaten waren er toen nog niet, dus moest het glazen wachthok worden vervangen door een minimaal, maar wel volwaardig haltegebouwtje. Dit werd een eenvoudig rechthoekig bouwwerkje, ontworpen door architect C. Douma. Het enige opvallende kenmerk is de knik in de onderzijde van het platte dak. In feite is het een flauw hellend zadeldak, dat ondersteboven is gemonteerd. In het gebouwtje was een plaatskaartenkantoortje en een kleine wachtruimte. Het gebouwtje was de laatste uit een kleine serie identieke bouwwerkjes, die allemaal in de omgeving van Arnhem zijn gebouwd. Elst en Duiven kregen ze al in 1980, het gebouwtje in Velp werd twee jaar later in gebruik genomen. Vermeld moet nog worden dat de stations Elst en Duiven ieder twee van dergelijke bouwsels kregen, de halte Velp moest het met één exemplaar doen. Dat de kaartverkoop in Velp toch wel in een behoefte voorzag bleek wel uit het feit dat dit bescheiden stationnetje nog tot 2003 haar loket behield. Toen moest ze toch echt plaatsmaken voor een kaartautomaat. Het haltegebouwtje werd vervolgens een Kiosk, later is het even in gebruik geweest als distributieplaats voor kranten. Sinds enige jaren is er een snackbar in gevestigd. |
.
 |
 |
|
 |
 |
 |
 (Ansichtkaart) |
|
|
versie:
7-10-2024