Home ] Terug naar de eerste pagina ] Vorige pagina ]
   
 
VEENDAM

 

Een nieuwe start...

   
   

Aan het begin van de jaren negentig kwam er een einde aan het goederenvervoer tussen Veendam en Stadskanaal. Evenals bij eerdere voormalige spoorlijnen van de NOLS dreigde ook hier het spoor te worden opgebroken. In 1992 werd daarom de Stichting Stadskanaal Rail (S.T.A.R) opgericht, met als doel de voormalige NOLS-spoorlijn in te richten als museumspoorlijn. Twee jaar later was het al zover en reed de eerste trein over dit nieuwste museumlijntje, dat met een lengte van 26 kilometer ook meteen één van de langste van ons land is. Weliswaar gebeurde dit aanvankelijk nog met een geleende stoomlocomotief, maar het bleek al gauw dat de S.T.A.R een succesvol museumbedrijf kon gaan worden. In de afgelopen jaren is een hoop werk verzet in en rond Veendam. Zo werd het voormalige stationsgebouw aangekocht en opgeknapt en ook de draaibrug over de Molenstreek, direct ten zuiden van het station, werd gerestaureerd. Zowel het stationsgebouw als de draaibrug waren inmiddels rijksmonument geworden. Overtollig materiaal en rollend materieel dat niet direct gebruikt werd werden opgeslagen is de Jonkerloods.
Ondertussen bleef men in Veendam hopen op reactivering van de reizigersdienst tussen Veendam en Groningen. Veendam was inmiddels uitgegroeid tot de derde plaats van de provincie Groningen en de grootste zonder spoorwegverbinding. NS bleef echter bij haar eerdere beslissing, maar als "proef" werd er toch geëxperimenteerd met reizigersvervoer. Zo werd er aan het begin van de jaren negentig nog zo'n proef gehouden. Daar bleef het bij, reactivering van de treindienst was volgens de NS niet haalbaar. Wel kreeg Veendam een snelle busverbinding met de stad Groningen, middels een interliner. Maar de aanhouder wint, en ook hier bleek deze oeroude gezegde maar weer eens van toepassing. Inmiddels had Arriva het reizigersvervoer op de secundaire spoorlijnen van Noord-Nederland overgenomen en ook nu drong "Veendam" weer aan op een onderzoek naar de haalbaarheid om opnieuw reizigerstreinen tussen Groningen en Veendam te laten rijden, ditmaal gesteund door de provincie Groningen. En wat bleek: ditmaal zag men wel mogelijkheden. Mede dankzij het afketsen van de "Zuiderzeelijn" kon het geld wat daarvoor was gereserveerd nu gebruikt worden voor de noodzakelijke aanpassingen aan de infrastructuur. Aanvankelijk dacht men al aan het einde van 2010 de eerste treinen naar Veendam te laten rijden, maar al snel bleek dat de capaciteit op het enkelsporige traject onvoldoende was. Zelfs met een uurdienst bleef men het goederenverkeer geregeld "in de weg te zitten". De oplossing was een spoorverdubbeling tussen Veendam en het voormalige station Meeden-Muntendam, even ten noorden van de Railport Groningen. Voor het goederenvervoer werd zodoende een apart tweede spoor gelegd, waardoor dit nagenoeg geheel van het reizigersvervoer kon worden gescheiden. Tevens werd over de gehele lengte tussen Zuidbroek en Veendam het spoor en de beveiliging vernieuwd. Het gevolg was echter wel dat de start van de treindienst moest worden uitgesteld, maar daar stond wel tegenover dat er nu wel een halfuurdienst kon worden aangeboden. Naast het oude station, ongeveer op de plaats waar vroeger de goederenloods stond, werd een nieuwe stationsaccommodatie aangelegd. Uiteraard werd dit een erg sobere accommodatie, want veel meer dan overdekte fietsenrekken, een kaartautomaat en een glazen wachthok is het niet. Door de vertraging dacht men pas in het najaar van 2011 te kunnen starten, maar al in het voorjaar kwamen de werkzaamheden gereed. En zo kon op 1 mei 2011, bijna 58 jaar nadat de laatste reguliere passagierstrein naar Veendam reed, de eerste trein Veendam weer binnenrijden.
Ook kreeg Veendam een nieuw busstation en deze kwam op een wel heel bijzondere locatie: de Jonkerloods! Er volgde een grondige verbouwing waarbij feitelijk alleen het stalen skelet, het dak en de muren langs de lange gevels bleven. De losperrons en de sporen werden verwijderd en het maakten plaats voor brede opritten. De twee kopgevels werden nu geheel uitgebroken, waardoor de vroegere loods nu eindelijk was waarvoor ze ooit was gebouwd: als overdekte ruimte!
De natuurstenen bekleding van het vroegere losperron werd hergebruikt, maar verhuisden nu naar de andere zijde van de loods. Ook de karakteristieke letters JONKER, die destijds op de zuidelijke kopgevel waren bevestigd, bleven bewaard. Ze werden schoongemaakt en kregen een nieuw plakje, ditmaal op de oostelijke langsgevel. Met het bevestigen van een herdenkingsplaatje kon in september 2011 het nieuwe busstation in gebruik worden genomen. Het nieuwe ov-knooppunt in Veendam was (eindelijk) een feit. En zo kreeg het openbaar vervoer in Veendam toch nog een nieuwe impuls. Of het Veendam zelf óók een nieuwe impuls zal geven moet nog blijken, maar het begin is in ieder geval hoopvol…

Boven: Het bord waar men in Veendam al jaren op had gewacht...
 
Onder: Het nieuwe station (voor zover je dit soort accommodaties volwaardige stations kan noemen) staat ongeveer op de plaats waar vroeger de goederenloods stond en waar de losplaats was. Het is bijna niet meer voor te stellen, maar zo'n twintig jaar geleden werden op deze plek nog volop containers overgeslagen. Op de achtergrond de Jonkerloods, die op het moment van deze opname (juni 2011) nog in de steigers stond.
 
 
 
 
 
Onder: De hernieuwde Jonkerloods. Eigenlijk is alleen de vorm van het gebouw, het dak en het stalen geraamte hetzelfde gebleven. Ook de natuurstenen bekleding is gebleven, wel verhuisden ze naar de andere kant van de loods.
Onder: De draaibrug over de Molenstreek, even ten zuiden van het station. De brug is nog de originele draaibrug en dateert uit 1909, het jaar waarin de spoorlijn werd aangelegd. De brug werd enkele jaren geleden volledig gerestaureerd en is -evenals het stationsgebouw- een rijksmonument. Op de foto is te zien dat de brug is gesloten, hetgeen betekent dat de S.T.A.R die dag een rijdag had. Normaal gesproken staat de brug permanent open. Het gebouw op de achtergrond is een voormalige elektriciteitscentrale. Ze werd gebouwd rond 1900 en was ooit de eerste centrale van de provincie Groningen. De centrale werd overigens op turf gestookt, waardoor het gebouw de bijnaam "turfcentrale" kreeg. Die bijnaam heeft het gebouw, waarin inmiddels atteliers zijn gevestigd, nog altijd. Ook dit gebouw is een rijksmonument.
 
 
Onder: Het nieuwe overdekte busstation. Nu is pas goed te zien hoe groot de ruimte in de voormalige loods is.

 
 
Onder: Ook de witte letters bleven bewaard. Ze werden opgeknapt en kregen een nieuw plekje langs de oostelijke gevel.
Onder: Tijdens de opening van het nieuwe OV-knooppunt werd, behalve de plaquette in de Jonkerloods, ook dit kuntwerk onthuld. Het kunstwerk is genaamd "L 'Incontro", oftewel "De Ontmoeting", en werd gemaakt door kunstenaar Wim Steins. Nieuw is dit beeld overigens niet, het werd al in 2005 gemaakt in opdracht van de stichting MS-research. Tot voor kort stond dit beeld nog in de hal van het Centraal Station in Utrecht.

 
Onder: Met het onthullen van deze herdenkingsplaat werd op 15 september 2011 het nieuwe busstation in gebruik genomen.
 

 

 

  Free counter and web stats versie: 18-11-2011