ROOSENDAAL
De
overige monumenten van een uniek stationscomplex
-2-
locomotievendepot
| Aan
de noordoostelijke kant van het emplacement, parallel aan het spoor
richting Zevenbergen, staat nog een uniek monument van het Roosendaalse
stationscomplex: het voormalige locomotieven depot. Het is één
van de laatste nog overgebleven locomotievendepots uit het stoomtijdperk
dat in Nederland bewaard is gebleven en is uniek in haar soort. Het
depot bestaat uit een hoge, rechte locomotievenloods (een zogenoemde
longitudinale loods) met daaraan gebouwd een lagere, maar wel wat
langere werkplaats. De locomotievenloods heeft een lengte van 60 meter,
ze is 35 meter breed en 16 meter hoog. Het is ongetwijfeld één
van de grootste locomotiefloodsen van dit type dat ooit in Nederland
is gebouwd. In totaal konden achttien locomotieven in de loods worden
gestald, verdeeld over zes sporen. De basis van de loods wordt gevormd door opvallende stalen vakwerk kniespanten. Architect Van Heukelom paste deze kniespanten eerder al toe bij de grote perronoverkapping van het station in Hengelo, maar in Roosendaal zijn de spanten veel groter uitgevallen. Het dak heeft een opvallend getrapte vorm, waardoor het mogelijk was om veel vensters te plaatsen. De loods is dan ook erg licht van binnen. De loods is bijna helemaal uit staal en glas opgebouwd. Alleen de muren zijn met baksteen opgevuld en de vlakke delen van het dak zijn van hout, evenals de grote loodsdeuren. Het dak telde vroeger tientallen schoorstenen (zes per spoor, om precies te zijn) Aan die schoorstenen hingen grote rookkappen. Een stoomlocomotief werd altijd met de schoorsteen onder zo'n rookkap geplaatst. Zodoende kon de rook worden afgevoerd, wanneer zo'n locomotief in de hal werd opgestookt. De aangebouwde werkplaats -dat oorspronkelijk een wagenwerkplaats was- is aanzienlijk lager en smaller, maar is met een lengte van zo'n 85 meter wel een stuk langer. Ook de werkplaats is een staalconstructie, opgevuld met bakstenen en veel glas. In de werkplaats liggen twee sporen. Het locomotievendepot was één van de drie depots van Roosendaal. Naast dit depot, met een rechte loods, had de Staatsspoor ook nog een polygonale locomotievenloods. Ook de HIJSM had de beschikking over een eigen loods. Dit depot raakte tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd en werd daarna niet meer hersteld. De twee nog overgebleven loodsen deden uiteindelijk nog dienst tot 9 december 1957. Roosendaal was het één-na-laatste stoomdepot dat werd opgeheven, alleen het depot in Maastricht bleef nog enkele weken langer bestaan. De polygonale loods werd kort daarop gesloopt. De rechte loods bleef vervolgens in gebruik als wagenwerkplaats voor het goederenvervoer. In 1979 wordt de wagenwerkplaats opgeheven en dreigde de loods te worden gesloopt. In die tijd werd ook bekend dat in Roosendaal een nieuw PTT-expeditieknooppunt zou worden gebouwd en het was aanvankelijk de bedoeling dat deze op de plaats van het voormalige depot zou verrijzen. Al snel werd echter van dit plan afgezien omdat NS de loods toch weer nodig bleek te hebben. Het expeditieknooppunt werd vervolgens op een andere locatie, ten zuiden van het station, gebouwd. In de jaren hierna werd de loods vooral gebruikt als opslag voor -onder andere- het Spoorwegmuseum. Ook de collectie van de STIBANS werd hier ondergebracht. Daarnaast werd er in (en vooral bij) de loods afgevoerd materieel gestald en onttakeld, in afwachting van sloop. Uiteindelijk kwam de loods halverwege de jaren negentig leeg te staan en opnieuw dreigde de sloop van dit unieke monument. Maar in 2006 wordt de loods opnieuw in gebruik genomen. Ditmaal door het particuliere bedrijf Conrail, een bedrijf dat goederenwagens onderhoudt. Tegelijkertijd kregen de loodsen de werkplaats een welverdiende opknapbeurt. Het depot kreeg, na jarenlange verwaarlozing, eindelijk weer iets van haar oude grandeur terug. Inmiddels is het onderhoudsbedrijf overgenomen door Shunter, nadat Conrail in het najaar van 2007 failliet was gegaan… Ondertussen is het voortbestaan van het voormalige depot veilig gesteld. De loods is inmiddels aangekocht door de stichting BOEi (nationale maatschappij tot Behoud, Ontwikkeling en Exploitatie van industrieel erfgoed) en zal op termijn worden gerestaureerd. Voor deze restauratie heeft de rijksoverheid een subsidie van zeven ton gereserveerd. |
 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
 |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
[ Vorige pagina ]
|
|
|
|
versie: 1-03-2010