UTRECHT MALIEBAAN en UTRECHT BILTSTRAAT
| Maatschappij: | Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) | |
| Bouwjaar: | 1874 | |
| Architect: | A.L. van Gendt (Maliebaan) | |
| Gesloopt: | 1961 (Biltstraat, Maliebaan -perronkap-) | |
| Status: | Rijksmonument | |
| Utrecht
Maliebaan werd gebouwd aan de lijn naar Hilversum, een aftakking van
de lijn Amsterdam-Amersfoort-Zutphen.Het is een groot, opvallend gebouw.
Enerzijds vanwege de concurrentie met de NRS, maar waarschijnlijk
ook omdat het station op een wat ongunstige plek buiten het oude centrum
staat. En juist vanwege die ongelukkige plek heeft het station de
verwachtingen nooit helemaal waargemaakt. Aanvankelijk was het namelijk
de bedoeling dat het station in het centrum tegenover de bocht in
de Kromme Nieuwegracht gebouwd werd. Dit stuitte echter op veel verzet
van de bevolking. Uiteindelijk kwam het station net buiten de stad
aan het Maliesingel. Het station werd op 10 juni 1874 in gebruik genomen.
In 1885 wordt aan de Biltstraat een halte in gebruik genomen. De HSIJM opende deze halte om meer reizigers bij de NRS én de Staatspoor weg te lokken. Maar dat gebeurde niet; de reizigers die kwamen lieten nu het Maliebaanstation links liggen. De provisorische halte werd in 1892 vervangen door een volwaardig station. Dit werd het begin van het einde voor het Maliebaanstation. Het definitieve einde van het Maliebaanstation begint in 1921. In dat jaar wordt de spoorlijn vanuit Hilversum aangesloten op de lijn naar Utrecht Centraal Station. Het Maliebaanstation en het station Biltstraat zijn daardoor volstrekt overbodig geworden. Op de perrons is het vaak erg stil en door gebrek aan onderhoud raken de stations al snel vervallen. In zijn boek "De laatste eer", dat in 1935 verschijnt, omschrijft F. Bordewijk het Maliebaanstation als "een lijk dat boven de aarde staat." Het gebouw is verlept, interieur van de hal en het restaurant is compleet uitgeleefd en de perronkap is verroest en zit vol gaten. Uiteindelijk werden zowel het Maliebaanstation als station Biltstraat in 1939 gesloten. Daarna heeft het Maliebaanstation nog een jaartje dienstgedaan als bureau voor gevonden voorwerpen. In 1953 kreeg het Maliebaanstation een grote opknapbeurt in verband met de inrichting van het Nederlands Spoorwegmuseum in het stationsgebouw. Een jaar later werd het museum geopend. De perronkap kon niet meer worden gered en moest in 1961 worden gesloopt. In datzelfde jaar ging ook het Biltstraat-station tegen de vlakte. Om de museumcollectie toch tegen weersinvloeden te beschermen werden in de jaren zeventig nieuwe kappen gebouwd. In de periode 2003-2005 is het Maliebaanstation volledig gerestaureerd. Daarbij kreeg het gebouw de originele roze kleur weer terug. Ook werd het uurwerk boven de ingang, dat al lang geleden was verdwenen, weer teruggeplaatst. |
 |
|
|
Boven: Mijn eerste stationsfoto: Utrecht Maliebaan.
(dia, 1984)
|
||
|
Onder: Utrecht Biltstraat (ansichtkaart)
|
||
 |
||
|
|
||