Wie enkele decennia geleden aan Twente dacht, dacht zo goed als automatisch aan de textiel industrie. Voor de ouderen onder ons geldt dit trouwens nog steeds. Die textielindustrie was het sterkst aanwezig in Enschede, daar waren alleen al enkele tientallen fabrieken. Maar ook in plaatsen als Almelo,, Borne, en Nijverdal was deze vorm van nijverheid sterk vertegenwoordigd, in de laatstgenoemde plaats zelfs nog tot op de dag van vandaag (Ten Cate).
Aanvankelijk leek ook Hengelo een textielstad te gaan worden, maar uiteindelijk trok deze vooral naar Enschede. Misschien wel juist hierom ontstond in Hengelo een industrie van machines en machineonderdelen, ook voor de textielindustrie. Het was dan ook een van oorsprong Oldenzaalse textielfabrikant die aan de basis stond van de grootste machinefabriek uit de streek. Deze fabrikant, C.T. Stork genaamd, zag in dat er grote behoefte ontstond aan reparatiewerkplaatsen voor de sterk groeiende textielindustrie. Aanvankelijk was zijn bedrijf gevestigd in Borne, even ten noordoosten van Hengelo. Diezelfde C.T. Stork werd ook één van de voortrekkers voor een spoorlijn in Twente, want ondanks de opkomende industrie kwam de aanleg van een spoorlijn in dit deel van het land aanvankelijk niet van de grond. Dit veranderde de aanname van de "Spoorwegwet" in 1860, waarbij één van de bepalingen was dat er een spoorlijn tussen Zutphen en Enschede diende te worden aangelegd. Wellicht als reactie hierop werd korte tijd later de Spoorweg-Maatschappij Almelo-Salzbergen (AS) opgericht, met als voornaamste doel een spoorlijn te bouwen tussen Almelo en Duitsland. Dit omdat de sterk opkomende industrie behoefte had aan een snelle verbinding voor de aanvoer van steenkolen, én vanwege het feit dat Almelo niet in de plannen van de Staatsaanleg was opgenomen! Eén van de meest prominente initiatiefnemers achter deze spoorwegmaatschippij was trouwens C.T. Stork!
Alhoewel deze particuliere maatschappij later met de plannen voor de aanleg van een spoorlijn kwam, kreeg de AS het voor elkaar om op 18 oktober 1865 als eerste de spoorverbinding gereed te hebben. Enkele weken later werd ook de "Staatslijn" tussen Zutphen en Hengelo in gebruik genomen. Hengelo werd dus al meteen een spoorwegknooppunt. Dat was niet echt een primeur, maar dat werd het dus wel toen het jaar daarop de "Staatsspoorlijn" werd doorgetrokken naar Enschede. Voor het eerst kon men in vier verschillende richtingen vertrekken vanaf hetzelfde station. Tegelijk met het spoor naar Enschede werd het stationsgebouw in gebruik genomen, in de maanden hiervoor moest men het met een tijdelijk gebouw doen. Het stationsgebouw was een wat grotere versie van het 3e klasse standaardstationsgebouw (een zogenoemd Waterstaatgebouw), een zelfde type dat later ook in Enschede en Meppel gebouwd zou worden. Het belang van het Hengelose station groeit verder als in 1881 de -eveneens door de Staat aangelegde- spoorlijn tussen Almelo en Zwolle in gebruik wordt genomen, waardoor ook Hengelo een rechtstreekse verbinding met de provinciehoofdstad krijgt.
Tot dan toe had Hengelo één station, want ook de particuliere AS maakte van hetzelfde station gebruik. De exploitatie van de AS-spoorlijn was destijds namelijk in handen van Staatsspoor. In 1884 ontstond echter een compleet andere situatie toen de GOLS een lokaalspoorlijn tussen Winterswijk en Hengelo in gebruik nam. De GOLS moest wél een eigen station bouwen, aangezien deze maatschappij haar treinen door aartsrivaal HIJSM liet rijden. Dat GOLS-station was direct ten zuiden van het bestaande station gebouwd. Toch kreeg het GOLS-spoor, in tegenstelling tot Enschede, wel een rechtstreekse aansluiting met het hoofdspoor. Maar zonder slag of stoot ging dit allerminst. Staatsspoor verzette zich hevig en probeerde op alle mogelijke manieren te voorkomen dat die aansluiting zou worden aangelegd, ondanks het feit dat door de overheid was bepaald dat deze er moest komen. Zo liet men op het moment dat deze zou worden gemaakt expres het spoor bezet, door een trein continu heen en weer te laten rijden. En toen het spoor uiteindelijk toch was aangelegd liet Staatsspoor het de eerste jaren (bewust) ongebruikt liggen. Het is tekenend voor de felle concurrentiestrijd tussen de twee grote maatschappijen, die juist in deze tijd op z'n hevigst was. Overigens zou de HIJSM enige jaren later de exploitatie van de lijn Almelo-Salzbergen overnemen, waardoor deze maatschappij ook het medegebruik van het hoofdstation kreeg. Tegelijkertijd werd de in 1888 gereedgekomen lokaalspoorlijn Apeldoorn-Deventer-Almelo omgevormd tot hoofdspoorweg, waardoor de mogelijkheden van het station nog veel verder werden uitgebreid. De keerzijde hiervan laat zich echter al raden...

Boven: Het eerste (officiële) Hengelose stationsgebouw was een wat grotere versie van het 3e klasse standaard stationsgebouw, een model dat verder alleen nog in Enschede en Meppel zou worden gebouwd. Het stationsgebouw van Meppel bestaat nog steeds, de twee andere gebouwen zijn allang verleden tijd. Het stationsgebouw van Hengelo haalde de 20ste eeuw niet eens...

Onder: Het GOLS-station werd direct ten zuiden van het al bestaande station gebouwd. Vanwege de felle concurrentiestrijd tussen de diverse spoorwegmaatschappijen werd de GOLS gedwongen om een eigen station te bouwen. Dit station werd in 1884 in dienst gesteld en heeft tot 1936 dienstgedaan. Ondanks het feit dat het GOLS-spoor een directe aansluiting met het hoofdstation had bleef dit station dus tot de opheffing van de reizigersvervoer in bedrijf. Het gebouw overleefde de Tweede Wereldoorlog niet en werd kort na de bevrijding gesloopt. Op deze plaats werd later de ir, G. Hofstedeschool gebouwd (zie foto hieronder).
.

Onder (beide foto's): Ondanks het feit dat het gebied ten zuiden van het station een enorme gedaantewisseling ondergaat, zijn de plekken waar het vroegere GOLS-station heeft gestaan en het bijbehorende emplacement heeft gelegen nog erg makkelijk terug te vinden. De foto links is op ongeveer dezelfde plek genaakt als de afbeelding hierboven. Op de plaats van het vroegere GOLS-station staat de (inmiddels voormalige) MTS, die officieel de "ingenieur G. Hofstedeschool" heette. Voor de bouw van deze school moest het emplacement van het station, dat er nog lag, worden ingekort. Aan de rechterkant op diezelfde foto is nog net een deel van het vroegere Verenigingsgebouw te zien. Ook de straatnaam (Parallelweg LS) is een herinnering aan het vroegere station, de afkorting LS staat namelijk voor Lokaal Station.
Het speeltuintje op de rechterfoto ligt een paar honderd meter oostwaarts op de plek waar de GOLS-lijn heeft gelegen. Oorspronkelijk boog de lijn ongeveer hier af in zuidelijke richting, later werd het spoor in een vrijwel rechte lijn doorgetrokken richting de Kuipersdijk. De sporen bij het GOLS-station zijn waarschijnlijk rond 1980 opgeruimd. Het laatste restant van de vroegere lokaalspoorlijn, nabij de zoutfabriek, werd nog tot december 2013 gebruikt voor het goederenvervoer. Ook hieraan is inmiddels een einde gekomen…
.

Onder: Hengelo heeft in de loop van de tijd diverse stations en halten gekend. Naast het hoofdstation en het allang verdwenen GOLS-station zijn er nog respectievelijk in 1975 en 2012 geopende haltes Oost en Gezondheidspark. In het verleden waren er de halten Waarbeek en Hengelose Bad- en Zweminrichting. En dan is er nog deze stopplaats: de inmiddels voormalige halte FBK-Stadion. Gelegen nabij de spoorwegovergang in de Kuipersdijk, een kleine anderhalve kilometer ten zuidwesten van het station. De halte ligt niet aan het spoor naar Enschede, maar aan het naast gelegen omloopspoor, hetzelfde spoortje waarop ook het raccordement naar de zoutfabriek aansluit. Het bestaat slecht uit een zeer kort perronnetje en is dus een onbemande halte. De stopplaats -die rond 1988 werdaangelegd- werd maar zeer incidenteel gebruikt, eigenlijk alleen bij belangrijke wedstrijden in het nabijgelegen en gelijknamige stadion. Op deze foto uit 2002 zijn nog wat stoeltjes op het perron te zien, deze zijn inmiddels verdwenen.
.