| |
COEVORDEN
Vanaf 1918 werd een Coevorden een waar regionaal spoorknoppunt.
Men kon met de trein rechtstreeks naar Stadskanaal, Zwolle, Almelo en het Duitse
Gronau rijden. Daarnaast reden er interlokale trams naar Zwolle en Ter Apel (D.S.M.)
en baar Assen en Nieuw Amsterdam (E.D.S.). Daarbij moet echter wel worden aangemerkt
dat de beide trambedrijven ieder over een eigen tramstation beschikte. Het station
van de D.S.M. stond aan de Krimweg, een paar honderd meter ten zuiden van het
treinstation, het tramstation van het concurrerende E.D.S stond hiervandaan zo'n
zeshonderd meter noordelijker. Erg lang plezier had men trouwens niet van dit
spoorknooppunt, want al in de jaren dertig van de twintigste eeuw werd het reizigersvervoer
iop het spoor tussen Emmen en Gasselternijveen gestaakt. Later zouden ook alle
tramlijnen vedwijnen. Bovendien werd Coevorden niet het grensstation zoals wellicht
was verwacht. Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het reizigersvervoer
naar Duitsland geschrapt, een bombardement in 1945 -waarbij de spoorbrug over
het Coevorden-Vechtkanaal werd verwoest- betekende een voorlopig einde van alle
treinverkeer naar het buitenland. Pas in 1951 zou de spoorverbinding met Duitsland
weer worden hersteld, echter alleen voor goederenverkeer. Het station degradeerde
door dit alles tot een halte aan een secundaire lijn. Het stationsgebouw werd
hierdoor te ruim bemeten, Bovendien leed het gebouw aan scheurvorming. Ergens
in de jaren vijftig werd het al voor het grootste deel witgepleisterd, maar dit
was slechts een oppervlakkige ingreep. Halverwege de jaren zeventig bleek het
gebouw niet meer te redden en viel het ten prooi aan de slopershamer. Op de plek
van het oude stationsgebouw kwam een aanzienlijk kleinere stationsbehuizing. Ze
bestaat in feite uit twee losse gebouwtjes, met daartussenin een overdekte doorgang.
Het rechter gebouwtje is de grootste van de twee, hier waren vroeger het plaatskaartenkantoor
en enkele dienstruimten. In het andere gebouwtje was een kiosk ondergebracht.
Een "zwevende" vouwkap verbindt het geheel. De wachtruimte werd verplaatst
naar het perron. Het station kreeg tijdens de ombouw tevens een nieuw, centraal
eilandperron, voorzien van een wachtruimte onder een perronoverkapping. Het vernieuwde
station werd in het najaar van 1976 in gebruik genomen. Er is in de ruim 45
jaar dat het huidige stationsgebouw bestaat enorm veel veranderd op en bij het
station. Zo heeft het stationsgebouw nog dieseltractie meegemaakt en werd vanuit
het gebouw de klassieke beveiliging bediend. Beiden verdwenen in 1987, toen het
spoor tussen Zwolle en Emmen werd geëlektrificeerd. Vooral in de afgelopen
twintig jaar werden station en omgeving met enige regelmaat verbouwd. In 2004
verloor het gebouw haar loket. Het kreeg vervolgens een andere bestemming én
een ander uiterlijk. Om het gebouw er aantrekkelijker uit te laten zien verdwenen
de donkerbruine wanden achter gladde gevelbeplating, die als een soort mozaïek
in verschillende vormen én verschillende kleuren was aangebracht. In diezelfde
tijd trok de Bentheimer Eisenbahn zich terug op het bedrijventerrein "de
Heege", waardoor het goederenemplacement bij het station overbodig werd.
Nadat deze rond het jaar 2010 voor een groot deel was opgebroken volgde in 2017
het restant van het ooit zo imposante emplacement. Van de meer dan tien sporen
bleven er slechts drie over, de twee perronsporen en een passeerspoor. Het voormalige
goederenterrein in inmiddels volledig heringericht. De voormalige goederenloods,
die tot dan toe nog rijp voor de slopershamer leek, kreeg een welverdiende opknapbeurt
en een herbestemming. Ondertussen werd ook het gebied direct ten westen van het
station herontwikkeld, tot een woon- en werkgebied. Om deze wat beter bereikbaar
te maken werd voor fietsers en voetgangers een tunnel onder het spoor gebouwd.
Tegelijkertijd werd ook het stationsgebouw onder handen genomen. De "mozaïekbeplating"
verdween weer en het gebouw kreeg haar oorspronkelijke donkere uiterlijk weer
terug, Als tegenhanger hiervoor kreeg de corridor een lichte beplating, waarop
een plattegrond van het achttiende eeuwse Coevorden werd geprint. Een grappig
-maar waarschijnlijk onbedoeld- detail vormt de deur naar de vroegere Kiosk; deze
heeft nog een typische jaren tachtig NS-deurgreep. Overigens is deze ruimte al
sinds jaar en dag het domein van Bureau Handhaving. Het vroegere plaatskaartenkantoor
heeft al sinds het opheffen van de loketten een horecafunctie, zo is hier sinds
enkele jaren een vestiging van Domino's te vinden. In de toekomst zal het spoortje
naar Duitsland wellicht weer door passagierstreinen gebruikt gaan worden. Enkele
jaren geleden werd het reizigersvervoer tussen Bad Bentheim en Neuenhaus weer
opgepakt en het is zeer wel mogelijk dat deze reizigersdiensten in de toekomst
worden doorgetrokken naar Coevorden en Emmen. Er wordt zelfs hardop nagedacht
over de heraanleg van het spoor tussen Emmen en Stadskanaal, maar of dat er ooit
van komt waag ik te betwijfelen. De voorbereidingen voor het reizigersvervoer
tussen Ennen en Neuenhaus zijn trouwens al wel volop gaande... |
Boven:
Het stationsgebouw, zoals het er in 2014 uitzag. Zo'n negen jaar eerder kregen
de buitengevels nieuwe beplatingen, waardoor de donkere en wat sombere steenstrips
aan het oog werden onttrokken. Deze waren verschillend van formaat en hadden afwisselend
een oranjerode, oranjebruine of geelachtige kleur. Het gaf het gebouw zonder meer
een wat fleuriger aangezicht. Desondanks besloot men enkele jaren geleden de beplating
toch maar weer te verwijderen. Dankzij een verfbeurt, waarbij de kozijnen en de
brede dakrand weer haar oorspronkelijke witte kleur kregen, ziet het bouwwerk
er weer als herboren uit. Opvallend detail: onder het dak is een NS-logo te zien,
en dat terwijl de treindiensten op deze lijn al geruime tijd door Arriva werd
verzorgd... .
Onder:
Het stationsgebouw bestaat feitelijk uit een overdekte doorgang, met links en
rechts twee losse gebouwtjes. Qua opzet doet het denken aan het vroegere -al heel
lang geleden gesloopte- station Amsterdam Sloterdijk (zie ook deze pagina), zij
het dat het dak van het Coevordense stationsgebouw een veel minder prominente
blikvanger is. In het gebouwtje aan de rechterkant waren de loketten, in het gebouwtje
links was een kiosk. De vroegere toegangsdeur van het laatstgenoemde bouwwerkje
heeft nog de deurgreep met het logo dat de NS eind jaren tachtig / begin jaren
negentig gebruikte voor haar restaurants, cafetaria's en kiosken. Een curieus
stukje nostalgie. Wat inmiddels wel is verdwenen is het NS-logo, boven de corridor.
Op deze plek, waar trouwens oorspronkelijk de stationsklok hing, is nu de tekst
"Station Coevorden" te zien. .
| |
| | | | Onder
(beide foto's): Twee wat oudere foto's van de perronzijde van het station, beide
gemaakt op 7 juli 2007. De foto links werd gemaakt vanaf het vroegere eerste perron,
dat sinds de ingebruikname van het huidige station (bij mijn weten) niet of nauwelijks
meer werd gebruikt. Ongeveer op deze plek bevindt zich nu de onderdoorgang voor
fietsers en voetgangers. Let ook op de forse uitbouw aan de perrongevel van het
stationsgebouw, van hier uit werden vroeger de seinen en wissels bediend. De klassieke
beveiliging verdween trouwens pas in 1987. De foto rechts laat zien dat een deel
van het perron in een bocht is gelegen. Het eilandperron lijkt mede hierdoor langer
dan de circa 170 meter die ze in werkelijkheid is... .
| | | | | | | Onder:
(beide foto's): Tweemaal de perronoverkapping, links zoals deze er oorspronkelijk
uitzag en rechts anno 2022. Aanvankelijk was er in het midden een riante glazen
wachtruimte, enkele jaren geleden werden de wanden weggehaald en bestaat de overkapping
slechts uit een plat dak op een frame van staal. Overigens is de plek waar de
wachtruimte heeft gestaan bijzonder makkelijk terug te vinden; hier rust de overkapping
op zes smalle kolommen, waaraan ooit de wanden waren bevestigd. De rest van de
overkapping rust op brede, rechthoekige staanders. De vorm van de overkapping
lijkt sterk op die van station Enschede, die trouwens ongeveer in dezelfde periode
werden gebouwd. .
| | | | | | | Onder:
In 2017 begon de bouw van een onderdoorgang voor fietsers en voetgangers. De reden
voor de bouw van deze tunnel is de herontwikkeling van het gebied ten westen van
het station, waar (een deel van) een nogal armentierig ogend bedrijventerrein
werd omgetoverd tot woon- en winkelgebied. Het centrum werd hierdoor wat naar
het westen verlegd, waardoor het spoor in feite dwars door het centrum loopt.
Ook in de nieuwe onderdoorgang komt het verleden van Coevorden als vestingstad
duidelijk tot uiting
.
| Onder:
Enige jaren geleden stond de voormalige goederenloods nog bijna letterlijk op
instorten, maar inmiddels is deze weer volledig opgeknapt. Ze maakt tegenwoordig
deel uit van het winkelgebied dat hier is ontwikkeld, in de loods zijn tegenwoordig
een bakkerij en een barbershop te vinden. Sinds kort staat aan de stationszijde
van de loods een opvallend kunstwerk, gemaakt door de Rotterdamse kunstenaar H.
Muller. Het beeldt de stervormige vestingwerken van Coevorden uit, maar het kreeg
al snel de bijnaam "Appelschil"
.
| | | | | | |
versie: 29-04-2022 |