Rond het midden van de jaren twintig woonden er alleen al in de Dapperbuurt en de Indische Buurt tussen de 50.000 en 60.000 mensen. Het Oostelijk Havengebied, destijds het belangrijkste haventerrein van Amsterdam, naderde haar voltooiing en werd al volop gebruikt. In dat haven gebied was inmiddels ook een netwerk van goederensporen aangelegd, die allen samenkwamen op één centraal rangeerterrein (Rietlanden). Ook de sporen naar de oudere havens -onder andere die langs de Kadijken- waren hierop aangesloten. Het rangeerterrein was op haar beurt weer middels verbindingssporen in beide richtingen verbonden met het hoofdspoor. Al die spoorlijnen, inclusief de hoofdsporen, lagen toen nog op straatniveau. De gevolgen laten zich wel raden. Zo was de overweg in de Eerste van Swindenstraat / Javastraat -naar verluidt- meer dicht dan open en datzelfde gold uiteraard ook voor de andere overwegen. Niet zelden zorgde dit voor enorme verkeersopstoppingen, waarbij ook de trams geregeld vast kwamen te staan. Voor de voetgangers werden een aantal viaducten over het spoor aangelegd, waaronder bij die overweg bij station Muiderpoort. Uiteraard was dit slechts een lapmiddel. Inmiddels waren ook het gemeentebestuur en de Spoorwegen ervan doordrongen dat het zo niet langer kon. Na lang vergaderen en onderzoeken werd in 1926 de knoop doorgehakt en werd een plan uitgewerkt om de oostelijke stadswijken beter bereikbaar te maken. Toch zou het nog jaren duren voordat daadwerkelijk de eerste spade de grond in ging.
Zoals bij zoveel andere spoorwegwerken werden ook hier de werkzaamheden gefaseerd uitgevoerd. Het treinverkeer ging immers tijdens die ombouwperiode gewoon door. Ook het Muiderpoortstation moest, gezien de grootte en complexiteit van de werkzaamheden, in gedeelten worden gerealiseerd. Hierbij was het station in 1937 zelfs bijna een jaar lang gesloten geweest. Het feit dat de twee dichtbebouwde buurten aan weerszijden van het spoor inmiddels waren voltooit begon zich nu ook te wreken. Station Muiderpoort moest (wederom) naar een nieuwe locatie worden verplaatst, ditmaal zo'n 250 meter ten zuiden van het oude station, waar het nu werd geïntegreerd in de splitsing tussen de sporen naar Hilversum en die naar Utrecht. Die verhoogde splitsing werd eveneens iets naar het zuiden opgeschoven. Ondanks de dichte bebouwing was juist bij die splitsing nog wel wat ruimte, al moesten voor de bouw van het nieuwe station wel wat volkstuintjes worden opgeofferd.
Als eerste werd begin januari 1938 het nieuwe hooggelegen perron langs de sporen richting Hilversum in gebruik genomen, dat vanaf dat moment ook als tijdelijk station dienst ging doen. Het oude Muiderpoortstation was immers elf maanden tevoren al gesloten en gesloopt om zo plaats te maken voor het verhoogde spoor. In de daaropvolgende twintig maanden werden ook de sporen richting Utrecht verhoogd, werden de nog overgebleven laagliggende sporen opgebroken -op de verbindingssporen richting de Rietlanden na- en werd het nieuwe station Muiderpoort gebouwd. Op 15 oktober 1939 werden zowel de stations Amstel en Muiderpoort feestelijk geopend. De werkzaamheden waren toen overigens nog niet helemaal klaar, pas in 1942 waren de Spoorwegwerken Oost definitief voltooid.

Boven: De overweg in de Tweede van Swindenstraat/Javastraat was één van de beruchtste overwegen van Amsterdam Oost, die -naar verluidt- "vaker dicht dan open" was. Alle sporen lagen destijds nog op straatniveau, zowel de hoofdsporen als de diverse verbindingssporen naar het havengebied. Niet zelden zorgde de overweg voor enorme verkeersopstoppingen. Voor de voetgangers bracht later een viaduct over de sporen uitkomst, niet in de laatste plaats omdat bij een gesloten overweg het station onbereikbaar was. Het pand direct links naast de overweg bestaat nog altijd. Op de hoek zit al sinds jaar en dag Café de Rooy. De meeste woonblokken zijn echter in de afgelopen decennia vervangen door nieuwbouw.

Onder: Het oude station Muiderpoort werd in de eerste week van februari 1937 gesloten. Vrijwel meteen daarna werd met de afbraak begonnen. Een kleine twee weken later was de sloop al in een vergevorderd stadium, blijkens deze foto uit de Leeuwarder Courant.

Onder: Vanuit een opvallend hoog seinhuis (de vroegere Post VI) uitzicht op het bouwterrein waarop straks het nieuwe station Muiderpoort zal verrijzen. Het dijklichaam voor het verhoogde spoor naar Hilversum is aan de rechterkant te zien, evenals het in aanbouw zijnde spoorviaduct over de Insulindeweg. Ook aan het nieuwe station wordt al volop gewerkt. Zo is in het midden van de foto te zien dat de perrontunnel naar het "Utrechtse" perron al aardig vorm begint te krijgen. Helemaal rechtsonder op de foto zijn de eerste contouren van het nieuwe stationsgebouw al zichtbaar. Het seinhuis stond overigens nabij de onderdoorgang tussen het Oosterspoorplein (het pleintje vóór het huidige stationsgebouw) en de Domselaerstraat.

Onder: Het nieuwe station Muiderpoort in aanbouw. In de zomer van 1937 werd al volop gewerkt aan de perronoverkapping op het perron aan de "Gooilijn". Dit deel van het nieuwe station kwam als eerste gereed en heeft vervolgens als tijdelijk station dienstgedaan. Op 28 september 1937 werd het in gebruik genomen. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de eerste trein op het nieuwe, verhoogde spoor naar Hilversum al op 15 augustus 1937 zou rijden, maar door wat tegenslagen werd dit met zo'n anderhalve maand vertraagd. Er was destijds opvallend veel media-aandacht (lees: kranten) voor de Spoorwegwerken Oost, en niet alleen vanuit de lokale kranten. Ook de landelijke dagbladen en zelfs regionale kranten, zoals de Leeuwarder Courant (zie de afbeelding hierboven), deden geregeld verslag over de vorderingen van het project.

Onder: Bij de opening van de stations Muiderpoort en Amstel werden in een aantal onderdoorgangen gedenkplaten aangebracht, waaronder dit exemplaar in de onderdoorgang in de Javastraat/Tweede van Swindenstraat. De tekst op de plaat luidt:

DOORGANG VRIJ OOST IS BLIJ
15 OCTOBER 1939

AANGEBODEN DOOR DE BUURTVERENIGINGEN "CERAM", "LINAEUS" EN "OOST-WATERGRAAFSMEER"

Onder: In 2014 is het 75 jaar geleden dat het huidige station Muiderpoort en het verhoogde spoor in gebruik werden genomen. Dit is de onderdoorgang Javastraat en het is anno nu nauwelijks nog voor te stellen dat hier ooit een drukke overweg lag. Er is in de afgelopen driekwart eeuw veel veranderd in de Indische Buurt, maar het huizenblok aan de overkant van de straat is nog altijd dezelfde als die op de afbeelding bovenaan deze pagina.

Onder: Dit markante woon/winkelblok stond pal naast het huidige Muiderpoortstation, op de hoek van de Insulindeweg en de Celebesstraat. Het werd rond 1920 gebouwd naar een ontwerp van architect H. Th. Wijdeveld en was een typisch voorbeeld van Amsterdamse Schoolstijl. Het gebouw had als bijnaam "de billen van Wijdeveld", ongetwijfeld verwijzend naar die typische rondingen in de punt van het gebouw. Het complex viel helaas in 1991 ten prooi aan de slopershamer. Er voor in de plaats kwam een typisch jaren-negentig bouwblok. De karakteristieke rondingen maakten daarbij plaats voor scherpe en minder fijnzinnige lijnen in glas en beton...

Onder: Het voormalige seinhuis Post T van het emplacement Watergraafsmeer, even ten oosten van station Muiderpoort. Het is één van de weinige overblijfselen van het vroegere rangeerterrein. Ooit stonden er vijf seinhuizen op het emplacement, daarvan is dit de enige die overbleef. Het rangeerterrein Watergraafsmeer was ook een onderdeel van de Spoorwegwerken Oost. Het heeft tot 1984 als zodanig dienstgedaan. Inmiddels is vroegere rangeerterrein omgebouwd tot opstelplaats voor het internationale reizigersvervoer, het materieel wordt hier ook onderhouden. Afgelopen jaar kreeg "de Meer" nog landelijke bekendheid als dumpplaats voor de faliekant geflopte Fyra-treinstellen.