Al sinds
de bouw van het eerste station is het spoor in en om Elst vrijwel continue aan
verandering onderhevig geweest, waarbij ook het station meer dan eens werd gewijzigd.
Halverwege de jaren twintig van de twintigste eeuw had het station haar grootste
omvang bereikt. Maar vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het
emplacement wederom verbouwd. Nu kwamen er twee nieuwe perrons, die in een wat
merkwaardige bajonetligging werden geplaatst. Ook lagen die nieuwe perrons een
stuk van het stationsgebouw af, dat daardoor wat geïsoleerd raakte. Dat gebouw
verloor gaandeweg steeds meer functies en raakte veel van haar glans kwijt. Zo
gaat het verhaal dat een deel van het gebouw werd verhuurd aan een fruithandelaar
en dat de prestigieuze wachtkamer 1e klasse werd verbouwd tot magazijn. De vroegere
wachtkamer 3e klasse werd zelfs gedegradeerd tot fietsenstalling! Het is een trieste
teloorgang voor een stationsgebouw dat de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd.
En dat mag op zijn minst heel bijzonder worden genoemd, gezien het feit dat er
zeker tweemaal een munitietrein werd getroffen. Ook ligt Elst midden in het gebied
waar de mislukte slag Market Garden werd uitgevochten, waarna datzelfde gebied
nog zeven maanden lang frontgebied was. En uiteraard was het spooremplacement
een gewild doelwit. In schril contrast met de dorpskern leek het stationsgebouw
de dans redelijk te zijn ontsprongen. Een zwaar beschadigd stationsgebouw werd
immers niet meer hersteld, en al helemaal niet een gebouw dat eigenlijk te groot
was en wat afstandelijk lag
Aan het einde van de jaren vijftig werd de
pal naast het station gelegen jamfabriek TEO overgenomen door het Amerikaanse
bedrijf Heinz, die er vervolgens tomatenketchup ging produceren. In zekere zin
markeerde die overname het begin van het einde van het toenmalige station, en
in het bijzonder het oude stationsgebouw. Het definitieve einde kondigde zich
vanaf 1978 aan, als in dat jaar het rangeerterrein wordt opgeheven. Korte tijd
later werd de beveiliging van het spoor tussen Arnhem en Nijmegen gemoderniseerd,
hierbij werd tevens een nieuw station voor Elst gebouwd. Deze werd zo'n 350 meter
ten noorden van het bestaande station gebouwd, waardoor deze een wat gunstiger
ligging kreeg. De nieuwe halte werd in juni 1980 in gebruik genomen. Het oude
stationsgebouw was toen al overgenomen door Heinz, die het nog korte tijd als
opslag gebruikte. Begin 1982 ging het tegen de vlakte, zodat er ruimte kwam voor
een nieuw ontvangstgebouw voor de ketchupfabriek. Het tweede station werd een
eenvoudige halte; twee perrons met op elk een eenvoudig, rechthoekig gebouwtje.
Het meest opmerkelijke eraan was het platte dak, dat aan de onderzijde een knik
heeft. De gebouwtjes hoorden bij een kleine serie gestandaardiseerde bouwwerkjes,
die allen in de omgeving van Arnhem werden gebouwd. Behalve in Elst werden er
ook in Duiven twee van dergelijke gebouwtjes neergezet. Station Velp kreeg eveneens
zo'n gebouwtje, hier bleef het echter bij één exemplaar. Later werden
er in de Achterhoek een aantal kleinere versies geplaatst, , waaronder bij station
Lichtenvoorde-Groenlo. Het was de laatste seriebouw die door architect C. Douma
werd ontworpen. De twee gebouwtjes in Elst oogden aan de buitenkant identiek,
maar er was één groot verschil. Het gebouwtje langs spoor 1 bestond
oorspronkelijk uit een loket en een wachtruimte, het exemplaar op het tweede perron
is uitsluitend wachtgelegenheid. De glazen wanden van de beide bouwwerkjes waren
ooit versierd met geëtste voorstellingen van wachtende reizigers, een kunstwerk
van N. Verbeek. Helaas is de laatste reiziger al lang geleden vertrokken
Sinds
het opheffen van het rangeerterrein en de ingebruikname van het huidige station
is Elst een tamelijk anonieme halte geworden. De sporen van het vroegere rangeerterrein
bleven nog enige tijd liggen, maar werden in de loop van de jaren tachtig alsnog
opgeruimd. Hierna bleef het gebied decennialang ongebruikt. Ondertussen groeide
Elst in sneltempo. Inwoners uit zowel Arnhem als Nijmegen hadden het dorp als
woonplaats ontdekt, waardoor ook het aantal treinreizigers flink toenam. Maar
ook het aantal treinen tussen Nijmegen en de Randstad groeide flink, waardoor
het spoor tussen Arnhem en Nijmegen werd één van de drukst bereden
trajecten van ons land. Er was eigenlijk geen ruimte meer om de boemel uit Tiel,
waarvan er óók aanzienlijk meer van zijn gekomen, door te laten
rijden naar Arnhem. Besloten werd dat voor deze trein Elst voortaan het begin-
en eindpunt zou worden. Er werd een extra kopspoortje aan de andere zijde van
het eerste perron aangelegd. Overigens leverde het besluit om niet verder dan
Elst te rijden zoveel klachten op, dat dit inmiddels weer ongedaan is gemaakt.
In 2016 werden zowel het station als de directe omgeving aangepakt. Door het
toegenomen treinverkeer was de nabijgelegen overweg zo druk geworden, dat besloten
werd deze door twee onderdoorgangen te vervangen; één voor fietsers
en voetgangers en een voor het overige wegverkeer. Ook het station werd verbouwd.
Zo kregen de perrons bescheiden overkappingen en werd vóór de beide
gebouwtjes een nieuw plein aangelegd. Daarnaast werd het station voorzien van
liften.
| . Boven:
Een bijzondere foto van het huidige station, kort na de ingebruikname. Op spoor
2 komt een treinstel van het type Mat '64 binnen, deze zal weldra haar weg vervolgen
richting Arnhem. Links op de achtergrond is het restant van het vroegere rangeerterrein
te zien, aan de rechterkant is met enige moeite het voormalige stationsgebouw
te herkennen. Niet lang na het maken van deze foto zou het tegen de vlakte gaan
.
Onder:
Het tweede station, zoals het er tot medio 2016 uitzag. Bij het gebouwtje aan
de rechterkant waren het zuidelijke deel voorzien van ondoorzichtige, blauwe glaspanelen,
in dit bouwwerkje was een klein plaatskaartenkantoortje. Later was in dit gebouwtje
een Kiosk te vinden. Het gebouwtje aan de linkerkant is altijd al een wachthok
geweest, alle wanden waren (en zijn nog altijd) van doorzichtig glas. .
|