Home ] Terug naar periode 1860-1880 ] Vorige station ] Volgende station ]

 

GOUDA

Maatschappij: Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS)
Architect: A.W. van Erkel en/of J. Verloop, S. van Ravesteijn (herbouw)
Bouwjaar: 1869, 1949 (gedeeltelijke herbouw)
Gesloopt: 1983

Het eerste station van Gouda was een klein houten gebouwtje.. Het werd in 1855 gebouwd tijdens de aanleg van de NRS-lijn Utrecht-Rotterdam. De complete spoorlijn werd overigens pas drie jaar later in gebruik genomen. Aan het einde van de jaren zestig van de negentiende eeuw wordt Gouda een knooppunt als de NRS een spoorlijn naar Den Haag aanlegt. De "directiekeet" kon nu -eindelijk- vervangen worden door een volwaardig stationsgebouw.
Wie het stationsgebouw heeft ontworpen is niet helemaal duidelijk. Hoewel de meeste NRS-stations in die tijd voornamelijk door A.W. van Erkel werden ontworpen, lijkt het er op dat dit stationsgebouw een ontwerp is van ir. J. Verloop. Het stationsgebouw bestond uit een hoog middendeel met aan weerszijden eindgebouwen die haaks ten opzichte van het middendeel stonden. De vensters en deuren op de begane grond zijn voorzien van segmentbogen, de vensters op de eerste verdieping hebben rondbogen. Een opvallende combinatie, die je normaal gesproken in omgekeerde volgorde (dus rondbogen beneden, segmentbogen boven) zou verwachten. Ook het stationsgebouw in Vught heeft zo'n "omgekeerde" combinatie. Tussen de verdiepingen heeft de gevel een opvallende gekartelde gevelversiering. Tegen het linker eindgebouw was een locomotievenloods aangebouwd. Rond 1911 werd deze loods drastisch ingekort. Aan de rechterkant werd nu een lage goederenloods gebouwd. Op het platte dak van deze loods werd een dakterras aangelegd.
Aan het einde van de jaren dertig kreeg het perron een nieuwe, moderne overkapping. Voor het stationsgebouw werd een voorbouw geplaatst. Waarschijnlijk is architect H.G. Schelling verantwoordelijk geweest voor deze verbouwing. De perronkap lijkt namelijk sterk op de kap die later in Amsterdam Muiderpoort gebouwd zou worden en de voorbouw is in dezelfde bouwstijl als de stations van Boskoop en Waddinxveen.
Het station werd in november 1944 getroffen door een bombardement. De bovenverdieping van het stationsgebouw raakt daarbij onherstelbaar beschadigd en ook de perrongebouwen en de perronkap lopen zware schade op. De perronkap kon na de oorlog worden hersteld, maar het stationsgebouw moest het voortaan zonder bovenverdieping doen.
Doordat de begane grond behouden bleef, werd dit het uitgangspunt voor het vernieuwde station. De bovenverdieping verdween, en maakte plaats voor een plat dak. Dit dak kreeg een geprofileerde daklijst en werd boven de, bestaande, vertanding geplaatst. Verder werden enkele bijgebouwtjes en een façade gebouwd. Het geheel werd opgesierd door beelden van Jo Uiterwaal.
Het stationsgebouw werd in 1983 gesloopt omdat enerzijds de bouwkundige staat erg slecht was (het viel door scheurvorming bijna letterlijk uit elkaar) en anderzijds doordat het te klein werd. Bij de bouw van het nieuwe station zijn een aantal fraaie beelden van Jo Uiterwaal opnieuw geplaatst. In 1984 werd het nieuwe station geopend.

Boven: Het oorspronkelijke stationsgebouw in de jaren dertig.
Onder: Het stationsgebouw na de Tweede Wereldoorlog.
Onder en linksonder: Het trieste restant van station Gouda na de Tweede Wereldoorlog.
 

  versie: 9-08-2007